SAVEPYRKAL: Ψέματα και αλήθειες για την ΠΥΡΚΑΛ!

Με αφορμή την επίσκεψη της Υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη στην Ελευσίνα (Πέμπτη 6/10/2022) η Πρωτοβουλία SAVEPYRKAL για την διάσωση της ΠΥΡΚΑΛ

ως ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΤΟΠΟΥ και Ζώνης Ασφαλείας εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση:

ΠΥΡΚΑΛ – ΨΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ

Η ΜΕΘΟΔΕΥΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΤΡΟΠΗΣ ΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΠΥΡΚΑΛ ΩΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΤΟΠΟΥ

Τον Δεκέμβριο  του 2017 η Εταιρεία ΕΛΠΕ ΑΕ, ως νέα ιδιοκτήτρια της ΠΥΡΚΑΛ, (η οποία αγόρασε όλο το βιομηχανικό συγκρότημα, κατά δήλωσή της «για τον σκοπό της δημιουργίας Ζώνης Ασφαλείας μεταξύ διυλιστηρίου και του αστικού ιστού των Δήμων Ελευσίνας») ζήτησε και έλαβε  άδειες κατεδάφισης 212  κτηρίων της ΠΥΡΚΑΛ, χωρίς την απαιτούμενη προηγούμενη γνωμοδότηση των αρμόδιων Υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού. Μετά την αναφορά της Κίνησης πολιτών EcoEleusis προς την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού, οι άδειες κατεδάφισης ανακλήθηκαν ως προφανώς παράτυπες/παράνομες και ακολούθησε τον Αύγουστο του 2018 η αίτηση της μη κερδοσκοπικής εταιρείας MONUMENTA  προς την αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού για τον χαρακτηρισμό των κτηρίων του βιομηχανικού συγκροτήματος της ΠΥΡΚΑΛ ως μνημείων, που υποστηρίχθηκε εκτός από τις Κινήσεις Πολιτών και από άλλες επιστημονικές οργανώσεις προστασίας της Αρχιτεκτονικής και Βιομηχανικής Κληρονομιάς.

Το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων μετά από 2 συνεδριάσεις και αυτοψία στον χώρο ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕ ΘΕΤΙΚΑ και βάσει αυτής της γνωμοδότησης (27.6.2019)  εκδόθηκε την 5/7/2019 η σχετική Υπουργική απόφαση  από την πρώην υπουργό Πολιτισμού Μ. Ζορμπά (αριθ. Πρωτ. ΥΠΠΟΑ /ΓΔΑΜΤΕ / ΔΠΑΝΣΜ/ 358069/37208/2884), σύμφωνα με την οποία:  α) ολόκληρο το βιομηχανικό συγκρότημα του εργοστασίου ΠΥΡΚΑΛ χαρακτηρίστηκε ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΤΟΠΟΣ  και Β) 12 κτήρια του συγκροτήματος χαρακτηρίστηκαν ως νεώτερα μνημεία.

Αυτή η  Υπουργική Απόφαση  ενώ διαβιβάστηκε 5/7/2019  στο Εθνικό Τυπογραφείο προς δημοσίευση στο Φύλλο Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, όπου έλαβε κωδικό αριθμό δημοσίευσης (ΚΑΔ) 35274, τελικά δεν δημοσιεύθηκε λόγω των εκλογών της 7/7/2019, επεστράφη όμως προκειμένου να υπογραφεί εκ νέου από τα νέα πολιτικά αρμόδια πρόσωπα. Στις 6/9/2019 ολοκληρώθηκε ο κύκλος των νέων υπηρεσιακών υπογραφών και τελικά στις 22/10/2019, το κείμενο της Υπουργικής Απόφασης με τον χαρακτηρισμό της ΠΥΡΚΑΛ ως ιστορικού τόπου  εστάλη στην νέα Υπουργό Πολιτισμού κα Λίνα Μενδώνη.

Παρά τις διαβεβαιώσεις ότι το θέμα της υπογραφής είναι τυπικό, η νέα Υπουργός, αργότερα (14/11/2019), δήλωσε ψευδώς ότι δεν είχε υπογραφεί η υπουργική απόφαση, στην συνέχεια ανακάλεσε, αναγνωρίζοντας ότι είχε υπογραφεί η Υπουργική Απόφαση, αλλά δεν ολοκληρώθηκε με την δημοσίευσή της στο ΦΕΚ, και επικαλέστηκε την ανύπαρκτη «υποβολή ενστάσεων από τα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ και κάποιος άλλους» για να ζητήσει νέα γνωμοδότηση από την αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού, το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων του οποίου την σύνθεση είχε προηγουμένως αλλάξει! Το Συμβούλιο αυτό, συνεδριάζοντας με την νέα του σύνθεση την 19η Δεκεμβρίου 2019, και παρά το γεγονός, ότι δεν προσκομίστηκαν νεότερα στοιχεία,  δεν υπήρξαν ενστάσεις από την Εταιρεία ΕΛΠΕ ή οποιονδήποτε άλλο, περιόρισε την γνωμοδότησή του στον χαρακτηρισμό ως διατηρητέων μνημείων μόνο των 12 κτηρίων και της καμινάδας του βιομηχανικού συγκροτήματος της ΠΥΡΚΑΛ, ΑΠΟΡΡΙΠΤΟΝΤΑΣ ΧΩΡΙΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ τον χαρακτηρισμό ολόκληρου του ακινήτου ως ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΤΟΠΟΥ.

Βάσει αυτής της δεύτερης γνωμοδότησης του Κεντρικού Συμβουλίου νεωτέρων Μνημείων  2 χρόνια μετά (!) δημοσιεύθηκαν 2 αποφάσεις (16133/14.1.2022 και 705744/19.1.2022)  της Υπουργού κας Μενδώνη, με τις  οποίες αποφασίστηκε «ο μη χαρακτηρισμός ως ιστορικού τόπου του βιομηχανικού συγκροτήματος του εργοστασίου της ΠΥΡΚΑΛ στην Ελευσίνα» και ο χαρακτηρισμός μόνο 13 κτηρίων από τα 37 συνολικά κτήρια που είχαν προταθεί – από την αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΠΟΑ ως νεώτερων μνημείων.

Σε αντίθεση με τον σκοπό της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς της Χώρας που είναι η διατήρηση της  ιστορικής μνήμης χάριν της παρούσας και των μελλοντικών γενεών,  ο επιμέρους χαρακτηρισμός των  13 κτισμάτων του συγκροτήματος ως διατηρητέων ΔΕΝ  αποτελεί επαρκή προστασία του συνολικού χώρου ως περιβάλλοντος χώρου μνημείων, αφού αυτός ο περιβάλλων χώρος ΔΕΝ ορίζεται, και με τον χαρακτηρισμό αυτόν παραβλέπεται το διάσπαρτο των κτηρίων, η λειτουργική τους ενότητα και η σύνδεση, ενώ δεν παρέχονται εγγυήσεις της διατήρησης και ανάδειξης αυτού.

• Αφήνουμε στην κρίση των συμπολιτών μας τον σκοπό, τους λόγους και την μεθόδευση ανατροπής της μιας και μοναδικής θετικής για την Ελευσίνα γνωμοδότησης  αρμοδίου κρατικού οργάνου.
• Ήδη φορείς προστασίας της Βιομηχανικής και Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς, η Ομοσπονδία Εργαζομένων Χημικής Βιομηχανίας, περιβαλλοντικές οργανώσεις και φορείς και 24 συμπολίτες/τισες (ανάμεσά τους 8 Δημοτικοί Σύμβουλοι από 4 Δημοτικές παρατάξεις) στις 15/03/2022 κατέθεσαν Αίτηση Ακυρώσεως στο Συμβούλιο της Επικρατείας και ακολούθησε ο Δήμος με δική του Αίτηση.

Θα είμαστε εδώ για την ΠΥΡΚΑΛ, (όπως και για τον ΚΡΟΝΟ, το ΤΙΤΑΝ, το Παραλιακό Μέτωπο), επιμένοντας και αγωνιζόμενοι-ες για την ανάδειξη των μνημείων βιομηχανικής κληρονομιάς, την συνέχεια και αλλαγή χρήσης του παραλιακού μετώπου, την ενοποίηση τους με τον αρχαιολογικό χώρο, που αποτελούν προϋπόθεση για ένα καλύτερο, βιώσιμο περιβάλλον για την πόλη και τους κατοίκους της.

Ελευσίνα 6/10/2022

SAVEPYRKAL

Πρωτοβουλία για την διάσωση της ΠΥΡΚΑΛ

ως ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΤΟΠΟΥ και Ζώνης Ασφαλείας