«Δεν χρειαζόταν την επίκληση σωρείας ψευδών (περί υποβολής δήθεν «ενστάσεων από τα ΕΛΠΕ και ορισμένους άλλους») η Υπουργός προκειμένου να ανατρέψει μια άλλη Υπουργική Απόφαση που δεν επιθυμούσε. Στερήθηκε το πολιτικό θάρρος να ομολογήσει ότι η πολιτικοκοινωνική ισχύς των ΕΛΠΕ της επέβαλε να μην ολοκληρωθεί με δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η διαδικασία χαρακτηρισμού ως ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΤΟΠΟΥ του ακινήτου της ΠΥΡΚΑΛ στην Ελευσίνα. Φαίνονται πως τέτοιες ευμενείς αποφάσεις ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ να λαμβάνονται για την Ελευσίνα και το Θριάσιο. Η Υπουργός Πολιτισμού δεν ενήργησε μόνη. Φυσικά και δεν θα μείνουμε με σταυρωμένα τα χέρια…» Αυτή είναι η κατάληξη της ανακοίνωσης της #SAVEPYRKAL, της «Πρωτοβουλίας για την διάσωση της ΠΥΡΚΑΛ ως Ιστορικού Τόπου και Ζώνης Ασφαλείας». Ολόκληρη η ανακοίνωση:
Ένα χριστουγεννιάτικο «μποναμά» επεφύλασσε η Υπουργός Πολιτισμού κα Λίνα Μενδώνη για την Ελευσίνα: αφαίρεσε το πέπλο προστασίας πάνω από το ακίνητο της ΠΥΡΚΑΛ, αίροντας τον χαρακτηρισμό του ιστορικού τόπου για το ανενεργό βιομηχανικό συγκρότημα, ανατρέποντας την μόλις προ εξαμήνου απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων (ΚΣΝΜ). Περισσότερα, στην ανακοίνωση της SAVEPYRKAL «Πρωτοβουλίας για την διάσωση της ΠΥΡΚΑΛ ως ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΤΟΠΟΥ και ΖΩΝΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ»:
«Ένα χριστουγεννιάτικο «μποναμά» επεφύλασσε η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη για την Ελευσίνα: αφαίρεσε το πέπλο προστασίας πάνω από το ακίνητο της ΠΥΡΚΑΛ, αίροντας τον χαρακτηρισμό του ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΤΟΠΟΥ για το ανενεργό βιομηχανικό συγκρότημα, ανατρέποντας την μόλις προ εξαμήνου απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων (ΚΣΝΜ). Η Υπουργός είχε προαναγγείλει πριν ένα μήνα την αναπομπή του θέματος στο νέο ΚΣΝΜ, την σύνθεση του οποίου εκείνη καθόρισε, και μάλιστα με δημόσια παραγγελία της για «νέα γνωμοδότηση, όχι σαν την παλιά», καταρρακώνοντας το κύρος του γνωμοδοτικού οργάνου.
Με απίστευτες μεθοδεύσεις και αιτιάσεις η Υπουργός Πολιτισμού Λ. Μενδώνη οδήγησε το ΚΣΝΜ σε νέα συνεδρίαση στις 19 Δεκεμβρίου χωρίς να προσκομίσει κανένα νεότερο στοιχείο που να δικαιολογεί την αναπομπή του θέματος.
Το ΚΣΝΜ περιόρισε την γνωμοδότησή του στον χαρακτηρισμό ως διατηρητέων μνημείων μόνο των 12 κτηρίων και της καμινάδας του βιομηχανικού συγκροτήματος της ΠΥΡΚΑΛ, ΑΠΟΡΡΙΠΤΟΝΤΑΣ ΧΩΡΙΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ τον χαρακτηρισμό ολόκληρου του ακινήτου ως ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΤΟΠΟΥ, όπως είχε αποφασίσει το ίδιο το Συμβούλιο μόλις την 27η Ιουνίου 2019 βασιζόμενο στην τεκμηριωμένη εισήγηση και το σκεπτικό της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου η οποία δεν άλλαξε.
Η θέση του ακινήτου της ΠΥΡΚΑΛ αλλά και ο σκοπός της αγοράς του από τα ΕΛΠΕ για να αποτελέσει Ζώνη Ασφαλείας που παρεμβάλλεται μεταξύ του Διυλιστηρίου και της πόλης της Ελευσίνας καθώς και των Εργατικών Κατοικιών Μάνδρας φέρει όλα τα χαρακτηριστικά του ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΤΟΠΟΥ.
«Διότι αποτελεί – όπως επισημαίνει η Εισήγηση της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου, η οποία επιδεικτικά αγνοήθηκε από το ΚΣΝΜ – σημαντικό τεκμήριο της βιομηχανικής ιστορίας της Ελλάδας των αρχών του 20ου αιώνα και τοπόσημο για την πόλη της Ελευσίνας, καθώς η έκταση της εργοστασιακής εγκατάστασης διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της περιοχής της Ελευσίνας σε βιομηχανική ζώνη, διακρίνεται η αξία και σημασία των κτηριακών εγκαταστάσεων από άποψη αρχιτεκτονική και κατασκευαστική για την μελέτη των κτηρίων της βιομηχανικής κληρονομιάς, ενώ κρίνεται σημαντική η προσφορά της εταιρείας στην αμυντική θωράκιση της χώρας σε κρίσιμες φάσεις της νεώτερης ιστορίας και η κοινωνική διάσταση της επιχείρησης μέσω της προσφοράς εργασίας σε πλήθος εργαζομένων σε μια περίοδο που καλύπτει χρονικά περισσότερα από 80 χρόνια». Αυτή την προοπτική του χαρακτηρισμού του ακινήτου ως ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΤΟΠΟΥ θέλησαν να αποτρέψουν τα ΕΛΠΕ τον Δεκέμβριο του 2017 όταν παρανόμως εξέδωσαν δύο Άδειες ολοκληρωτικής κατεδάφισης και ισοπέδωσης των καταλοίπων της βιομηχανικής κληρονομιάς στην ΠΥΡΚΑΛ.
Τον χαρακτηρισμό της ΠΥΡΚΑΛ ως ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΤΟΠΟΥ υποστήριξαν ενώπιον του Συμβουλίου με παρεμβάσεις τους ο Δήμαρχος Ελευσίνας και η «ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ για την διάσωση της ΠΥΡΚΑΛ ως Ιστορικού Τόπου και Ζώνης Ασφαλείας» και με επιστολή του ο Δήμαρχος Μάνδρας. Την επιστημονική τεκμηρίωση με βάση το πνεύμα και το γράμμα του αρχαιολογικού νόμου υποστήριξαν με υπομνήματα και παρεμβάσεις τους οι εκπρόσωποι του Ελληνικού Τμήματος του ΙCOMOS, της ΜONUMENTA, του Ελληνικού Τμήματος του ΤΙCCHI, της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού καθώς και ο ΣΑΔΑΣ – Τμήμα Αττικής.
Δεν χρειαζόταν την επίκληση σωρείας ψευδών (περί υποβολής δήθεν «ενστάσεων από τα ΕΛΠΕ και ορισμένους άλλους») η Υπουργός προκειμένου να ανατρέψει μια άλλη Υπουργική Απόφαση που δεν επιθυμούσε. Στερήθηκε το πολιτικό θάρρος να ομολογήσει ότι η πολιτικοκοινωνική ισχύς των ΕΛΠΕ της επέβαλε να μην ολοκληρωθεί με δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η διαδικασία χαρακτηρισμού ως ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΤΟΠΟΥ του ακινήτου της ΠΥΡΚΑΛ στην Ελευσίνα. Φαίνονται πως τέτοιες ευμενείς αποφάσεις ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ να λαμβάνονται για την Ελευσίνα και το Θριάσιο. Η Υπουργός Πολιτισμού δεν ενήργησε μόνη. Φυσικά και δεν θα μείνουμε με σταυρωμένα τα χέρια…
Ελευσίνα 27/12/2019