Δυσοσμία από τα ΕΛΠΕ: φταίει ο κακός μας ο καιρός;

Τη δίκαιη αγανάκτηση των συμπολιτών μας προκάλεσαν τα νέα έντονα περιστατικά της γνωστής δυσοσμίας «αερίου» του διυλιστηρίου των ΕΛΠΕ στην Ελευσίνα.  Με τη φράση «σαν να έχουμε αφήσει το γκαζάκι ανοικτό», περιγράφουν το πρόβλημα οι κάτοικοι. Σε πολλές περιοχές η δυσοσμία παρέμεινε για ώρα στα σπίτια.  Ολόκληρες περιοχές της Άνω Ελευσίνας, του Αγίου Κωνσταντίνου ακόμα και του Παράδεισου αλλά και οι Εργατικές Κατοικίες της Μάνδρας καθώς και το κέντρο της Ελευσίνας εκτέθηκαν στην δυσοσμία. Ίσως ήταν το μεγαλύτερο περιστατικό εντός του 2018 και εκδηλώθηκε σε τρείς ημέρες:

• την Κυριακή 22 Απριλίου από τις 11.30 π.μ έως τις 8 μμ με έντονα σποραδικά περιστατικά
• την Δευτέρα 23 Απριλίου, ανήμερα του Αγίου Γεωργίου με ιδιαίτερα έντονο συνεχές περιστατικό από τις 12 το μεσημέρι έως την 1 μμ
• την Τετάρτη 15 Απριλίου, με έντονα σποραδικά περιστατικά από τις 12.30 μμ έως τις 5.30 μμ.
• την Τετάρτη 16 Μαΐου με αφόρητη δυσοσμία στην περιοχή «Μπλόκο»  τις πρωϊνές ώρες από τις 7 μ.μ έως τις 8.30 μ.μ ενώ από τις  5.45 μμ  στο Κέντρο της Ελευσίνας και για 20 λεπτά που προκάλεσε την έντονη αντίδραση των κατοίκων.

Σε υψηλές δόσεις εκτέθηκαν – σύμφωνα με μαρτυρίες – οι εργαζόμενοι του διυλιστηρίου, που είναι και ο πιο επιβαρυμένος πληθυσμός.

Τα περιστατικά θεωρήθηκαν ανύπαρκτα και ανάξια ακόμα και του παραμικρότερου σχολιασμού από τον Δήμαρχο Ελευσίνας ενώ το θέμα ουδόλως απασχόλησε το Δημοτικό μας Συμβούλιο. Ο εντεταλμένος για θέματα περιβάλλοντος Δημ. Σύμβουλος  με δημόσια τοποθέτησή του  στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συνέδεσε το θέμα των οσμών με το …«φαινόμενο της θερμοκρασιακής αναστροφής». Ισχυρίστηκε μάλιστα ότι  δεν είναι κάτι που μπορεί να αλλάξει  αφού τις οσμές η περιοχή «τις παντρεύτηκε με τον εκσυγχρονισμό των ΕΛΠΕ». Τέλος, ο αρμόδιος και για τον έλεγχο της ρύπανσης Αντιπεριφερειάρχης, ύστερα από επίσκεψη στο διυλιστήριο μετά του Δημάρχου Ελευσίνας, αναμεταδίδοντας την θέση της εταιρείας,  απεφάνθη ότι κάτω από ορισμένες  «καιρικές συνθήκες»  εγκλωβίζονται οσμές που δεν διασκορπίζονται στην ατμόσφαιρα, δημιουργώντας κατά καιρούς το φαινόμενο. Μάλιστα μαζί με την Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Περιφέρειας παρότρυναν τα ΕΛΠΕ να εκδώσουν δελτίο τύπου όπου θα διατυπώνουν επίσημα την θέση τους!

Oι παραπάνω ισχυρισμοί αποτελούν διαστροφή της πραγματικότητας. Τέτοιες αντιλήψεις ενοχοποιούν τα …καιρικά φαινόμενα και απαλλάσσουν τα ΕΛΠΕ από οποιαδήποτε ευθύνη. Δημιουργούν σύγχυση και ηττοπάθεια και εμφανίζουν ως μάταιη την διεκδίκηση της βελτίωσης της ποιότητας ζωής στην Ελευσίνα, την Μάνδρα και τον Ασπρόπυργο που έχει και το μεγαλύτερο πρόβλημα.  Μας προσκαλούν να αποδεχθούμε ως αιτία του προβλήματος όχι τις πηγές της ρύπανσης αλλά τα καιρικά φαινόμενα και να μάθουμε να ζούμε με τις οσμές οι οποίες όμως δεν εντοπίζονται! Με άλλα λόγια φταίει ο κακός μας ο καιρός!

Το φαινόμενο της θερμοκρασιακής αναστροφής – άπνοιας είναι κυρίαρχο στο Θριάσιο Πεδίο, από τότε που η γεωλογική λεκάνη απέκτησε τα σημερινά χαρακτηριστικά της. Υπάρχει εδώ και 6.000 χρόνια, πριν την κατοίκησή του Θριάσιου Πεδίου!

Θερμοκρασιακή αναστροφή υπάρχει όταν ο αέρας κοντά στο έδαφος είναι ψυχρότερος από το αμέσως υψηλότερό του στρώμα. Τότε οι ρύποι, αν υπάρχουν στις αέριες μάζες,  δεν διασπείρονται προς τα ανώτερα στρώματα και παγιδεύονται σε χαμηλό ύψος. Συμβαίνει περίπου το 50% των ημερών του χρόνου και με ιδιαίτερη ένταση τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες.

Στην κλειστή λεκάνη του Θριάσιου Πεδίου – Κόλπου της Ελευσίνας, οι θερμοκρασιακές αναστροφές, είναι καλά ορισμένες χρονικά και «καταστρέφονται» ανάμεσα στις 10 και 11 πμ, όπου τις διαδέχεται η θαλάσσια αύρα, επίσης καλά ορισμένη χρονικά στο Θριάσιο, μέχρι στις 6 μμ. Συνέπεια του φαινομένου είναι οι υψηλές συγκεντρώσεις πρωτογενών ρύπων τις πρωινές ώρες και δευτερογενών ρύπων (όζοντος) τις απογευματινές. Μετά την «καταστροφή» της θερμοκρασιακής αναστροφής η θαλάσσια αύρα συμβάλλει στη μείωση των επιπέδων ρύπανσης που καταγράφονται στο παράκτιο μέτωπο και στην πόλη της Ελευσίνας.

Επομένως  οι έντονες οσμές που παρατηρήθηκαν στην πόλη στις 22, στις 23 και 25 Απριλίου, κυρίως τις μεταμεσημεριανές και απογευματινές ώρες, δεν μπορούν να οφείλονται και μάλιστα  εξ ολοκλήρου στις πρωινές συγκεντρώσεις και στην θερμοκρασιακή αναστροφή. Συνδέονται με τον μηχανισμό μεταφοράς (την θαλάσσια αύρα), υπάρχει πηγή ή πηγές των οσμών και πρέπει να εντοπιστούν εντός του διυλιστήριου.

Η ζώσα πραγματικότητα διαψεύδει, με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο, τις προβλέψεις και τις εκτιμήσεις των Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων  – που εκπόνησε η εταιρεία και ενέκριναν οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες – που υπόσχονταν περιορισμό στο ελάχιστο ή εξαφάνιση των οσμών στο …«πράσινο διυλιστήριο»! Και είναι παντελώς ανεπαρκείς οι περιβαλλοντικοί όροι που έχουν τεθεί πόσο μάλλον όταν ο περιβαλλοντικός έλεγχος για την τήρησή τους στην χώρα σχεδόν έχει καταρρεύσει…

Η θέσπιση μόνιμης ΕΙΔΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΛΕΓΧΟΥ των εγκαταστάσεων πετρελαιοειδών του Θριάσιου Πεδίου και της Μεγαρίδας για την παρακολούθηση της εφαρμογής και τήρησης των περιβαλλοντικών όρων καθώς και των όρων ασφάλειας τόσο των διυλιστηριακών όσο και των λοιπών εγκαταστάσεων SEVESO, η ΟΝ LINE δημοσίευση των εκπομπών των διυλιστηρίων και άλλων μονάδων, καθώς και  η εφαρμογή ενός Προγράμματος εντοπισμού των πηγών και διαρκούς παρακολούθησης των δυσάρεστων οσμών που εκλύονται από τα διυλιστήρια είναι τα ελάχιστα δυνατά μέτρα που – δυστυχώς – η πολιτεία αποφεύγει να λάβει.

_____________

·           Στις 19/9/ 2017 ανακοινώθηκε ότι η Περιφέρεια Αττικής σε συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το «Δημόκριτο» προωθεί την υπογραφή Προγραμματικής Σύμβασης για τη διερεύνηση του ζητήματος των οσμών. 8 μήνες μετά δεν έχει γίνει τίποτα.

·           Στις 20/9/2017 αποφασίστηκε η συνεργασία Περιφέρειας Αττικής και Υπουργείου Περιβάλλοντος , προκειμένου να διατυπωθεί άμεσα ένα συγκεκριμένο επιχειρησιακό σχέδιο αντιμετώπισης του προβλήματος των οσμών. Συγκεκριμένα, αποφασίστηκε η άμεση δειγματοληψία ατμοσφαιρικών ρύπων στη Δυτική Αττική και τον Πειραιά, σε συνεργασία με κατάλληλο εργαστήριο, ώστε να διαπιστωθεί η πηγή των αερίων ρύπων και της δυσοσμίας, η αναβάθμιση του δικτύου σταθμών μέτρησης ατμοσφαιρικής ρύπανσης, καθώς και η οργάνωση μικτών κλιμακίων ελέγχου με τους Επιθεωρητές του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, και τις αντίστοιχες αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας Αττικής και των εμπλεκόμενων Δήμων, με σκοπό τον έλεγχο δραστηριοτήτων οι οποίες μπορεί να συνδέονται με τα περιστατικά ατμοσφαιρικής ρύπανσης στη Δυτική Αττική και τον Πειραιά.
Μάλιστα θα γίνονταν όλες οι απαραίτητες διοικητικές και επιστημονικές πρωτοβουλίες, ώστε εντός μίας εβδομάδας να ανακοινωνόταν το πλήρες σχέδιο των ενεργειών, που θα στηρίζονταν στην αξία και τη στρατηγική σημασία που έχει η βιώσιμη ανάπτυξη για τη Δυτική Αττική και τον Πειραιά. 8 μήνες μετά εξαγγέλλονται πάλι τα ίδια…

Η αναφορά μας προς όλες τις αρμόδιες Αρχές ΕΔΩ

Χρήστος  Χρηστάκης