«Η ποιότητα ζωής σε 6 Δήμους της Δυτ. Αττικής». Διπλωματική Εργασία της Αγγελικής Χέλμη.

Πρώτη με διαφορά και «πράσινη» η Φυλή, «συνεπής» στα πανεπιστημιακά της καθήκοντα η Ελευσίνα, «υποβαθμισμένα» σε σχέση με άλλα χρόνια τα Ανω Λιόσια, «βιομηχανικός» αλλά χωρίς «κεντρική θέρμανση» ο Ασπρόπυργος, «κάτω από τη βάση» το Ζεφύρι, ενώ η κοινότητα Μαγούλας «κερδίζει τάξη».

Σε αυτά τα συμπεράσματα κατέληξε ο Τομέας Φυσικής Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο οποίος ανέπτυξε έναν δείκτη ποιότητας ζωής χρησιμοποιώντας επίγεια δεδομένα και δορυφορικές εικόνες και τον εφάρμοσε, ώστε να εξετάσει τις αλλαγές σε έξι δήμους της Δυτικής Αττικής (Μαγούλα, Ελευσίνα, Ασπρόπυργος, Φυλή, Ανω Λιόσια, Ζεφύρι) για το διάστημα από το 1990 ώς το 2005.
Για τέσσερις χρονιές.
Ο Δείκτης Ποιότητας Ζωής, που υπολογίζεται από τέσσερις χρονολογίες (1991, 1994, 2000, 2005), προκύπτει αθροιστικά από οκτώ μεταβλητές. Οι τέσσερις είναι σχετικές με το φυσικό περιβάλλον (επιφανειακή θερμοκρασία, πυκνότητα αστικής φυτοκάλυψης, αστικές και βιομηχανικές χρήσεις γης, ποσοστό εδαφικής κάλυψης από αστικές και βιομηχανικές περιοχές και προέρχονται από την επεξεργασία δορυφορικών εικόνων.
Οι υπόλοιπες τέσσερις μεταβλητές σχετίζονται με το κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον της περιοχής και υπολογίστηκαν από τα στοιχεία των απογραφών του 1991 και του 2001 της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (πυκνότητα πληθυσμού, ποσοστό ανεργίας, ποσοστό κατοικιών που στερούνται κεντρικής θέρμανσης, ποσοστό αποφοίτων Ανώτερης και Ανώτατης Εκπαίδευσης).
Οι οκτώ μεταβλητές οδηγούν σε έναν ενιαίο δείκτη και ταξινομούνται σε πέντε αντιπροσωπευτικές τάξεις ποιότητας ζωής: πολύ χαμηλή, χαμηλή, μέτρια, καλή, υψηλή. Σημειώνεται ότι η κατάταξη αυτή είναι σχετική και αφορά μόνο τους δήμους που εξετάζονται. Το γεγονός, δηλαδή, ότι ένας δήμος κατατάσσεται στην «υψηλή» ή «καλή» τάξη δεν σημαίνει υποχρεωτικά ότι έχει καλύτερη ποιότητα ζωής από έναν άλλον δήμο, στα βόρεια προάστια της Αθήνας.
Οπως επισημαίνει η ερευνήτρια Αγγελική Χέλμη, «βασικοί λόγοι επιλογής της περιοχής της Δυτικής Αττικής είναι η σημαντική αύξηση του πληθυσμού της, η βιομηχανική της ανάπτυξη, όπως επίσης και η πρόσφατη κατασκευή και λειτουργία της Αττικής Οδού και του προαστιακού σιδηροδρόμου Αθηνών-Κορίνθου, που συνεπάγονται σημαντικές μεταβολές τόσο στο περιβαλλοντικό όσο και στο κοινωνικοοικονομικό προφίλ της περιοχής».
Από την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων, προκύπτουν τα εξής:
* Ο Δήμος Φυλής χαρακτηρίζεται από το υψηλότερο επίπεδο ποιότητας ζωής στην περιοχή μελέτης σε όλη τη χρονοσειρά. Λαμβάνει τη μεγαλύτερη βαθμολογία στον τομέα του φυσικού περιβάλλοντος, με μέγιστο δείκτη βλάστησης, χαμηλές συγκριτικά μέσες επιφανειακές θερμοκρασίες, περιορισμένη δομημένη επιφάνεια και αμελητέα βιομηχανική ανάπτυξη. Ο Δήμος Ελευσίνας, παρά την έντονη βιομηχανική δραστηριότητα και τον χαμηλό δείκτη βλάστησης που παρουσιάζει, έχει σταθερά στο χρόνο καλή ποιότητα ζωής. Λαμβάνει υψηλή βαθμολογία στον τομέα τού κοινωνικοοικονομικού περιβάλλοντος και χαρακτηρίζεται από τα μεγαλύτερα ποσοστά αποφοίτων ΑΕΙ και ΤΕΙ συγκριτικά με τους άλλους δήμους (6,22% το 1991 και 14,11% το 2001).
* Η κοινότητα της Μαγούλας είναι η μοναδική στην παρούσα μελέτη, που παρουσιάζει βελτίωση της ποιότητας ζωής και αναβάθμιση του δείκτη κατά μία τάξη, από μέτρια το 1991 και το 1994 σε καλή το 2001 και το 2005. Στην περιοχή σημειώνεται πρόοδος κυρίως στον κοινωνικοοικονομικό τομέα. Τα ποσοστά ανεργίας και κατοικιών χωρίς κεντρική θέρμανση μειώνονται σημαντικά, ενώ συγχρόνως το ποσοστό αποφοίτων ΑΕΙ και ΤΕΙ παρουσιάζει μεγάλη αύξηση από τη δεκαετία του 1991 στη δεκαετία του 2001.
Ο Δήμος Ανω Λιοσίων χαρακτηρίζεται από καλή ποιότητα ζωής για τα έτη 1991, 1994 και 2000, ενώ στο 2005 σημειώνεται υποβάθμιση της ποιότητας ζωής σε μέτρια. Η υποβάθμιση αυτή οφείλεται πιθανότατα στην πρόσφατη εγκατάσταση και λειτουργία βιομηχανικών μονάδων στην περιοχή. Το 1991 και το 1994, τα ποσοστά βιομηχανικής κάλυψης είναι μηδενικά, ενώ το 2001 και το 2005 αυξάνονται σε 0,6% και 2,8%, αντίστοιχα.
* Ο Ασπρόπυργος συγκεντρώνει χαμηλή συνολική βαθμολογία και εμφανίζει σε όλη τη χρονοσειρά μέτρια ποιότητα ζωής. Ο δήμος αυτός χαρακτηρίζεται από μεγάλα ποσοστά βιομηχανικής κάλυψης, υψηλά θερμοκρασιακά επίπεδα, αραιή βλάστηση και υψηλά ποσοστά ανεργίας και κατοικιών, που στερούνται κεντρικής θέρμανσης. Αξιοσημείωτη στην περιοχή είναι η επέκταση των βιομηχανικών χρήσεων γης, από 1,4% το 1991 σε 5,3% το 2005.
* Τέλος, ο Δήμος Ζεφυρίου συγκεντρώνει τη χαμηλότερη βαθμολογία στην περιοχή μελέτης. Σε όλη τη χρονοσειρά, χαρακτηρίζεται από χαμηλό δείκτη βλάστησης και πυκνή δόμηση, σε συνδυασμό με υψηλά ποσοστά ανεργίας, μέγιστη πληθυσμιακή πυκνότητα και χαμηλά ποσοστά αποφοίτων ΑΕΙ και ΤΕΙ. Είναι χαρακτηριστική η μείωση του δείκτη ποιότητας ζωής του δήμου το 2001 και το 2005, συγκριτικά με το 1991 και το 1994.
«Να δεσμεύεται»
Ο Κώστας Καρτάλης, βουλευτής του ΠΑΣΟΚ και αναπληρωτής καθηγητής Περιβάλλοντος στο πανεπιστήμιο, ο οποίος έχει ασχοληθεί επιστημονικά με τα θέματα αστικού περιβάλλοντος, επισημαίνει: «Πιστεύω ότι μια σύγχρονη δημοτική αρχή θα πρέπει να δεσμεύεται προς τους δημότες της ως προς τους ποιοτικούς και ποσοτικούς στόχους της για την προστασία του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής. Με τη χρήση περιβαλλοντικών δεικτών, η παρακολούθηση αυτής της δέσμευσης μπορεί να είναι και άμεση και διαφανής. Σε ό,τι αφορά τη Δυτική Αττική, σημάδια βελτίωσης καταγράφονται, όμως η περιοχή εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σημαντικά περιβαλλοντικά προβλήματα, που οφείλονται μεταξύ άλλων στην έλλειψη ενός συγκροτημένου χωροταξικού και ρυθμιστικού σχεδίου».

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ : Συντάκτης  Γιώργος Κιούσης – ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 08/12/2007

________________________________________

Δείτε μια παρουσίαση της Διπλωματικής Εργασίας  της Ερευνήτριας Αγγελικής Χέλμη.

Είναι θλιβερό, πλην όμως αληθινό: Πέντε χρόνια μετά την ανακοίνωση  κανένας από τους 6 Δήμους δεν αναζήτησε τα στοιχεία της  Έρευνας. Πολύ περισσότερο, η θέσπιση περιβαλλοντικών δεικτών αλλά και η δυναμική προσαρμογή τους ανά τακτά χρονικά διαστήματα βρίσκεται εκτός του πεδίου ενδιαφερόντων των Δημοτικών μας  Αρχόντων.