Παντελώς απροετοίμαστοι…

Τα μεγάλα συμβάντα των τελευταίων μηνών (πλημμύρες και φωτιές), με τα τραγικά αποτελέσματά τους, ανακάλεσαν στην μνήμη μας τους κινδύνους από ένα πιθανό Βιομηχανικό (Τεχνολογικό)  Ατύχημα Μεγάλης Έκτασης στο βεβαρημένο Θριάσιο αλλά και στην Μεγαρίδα.

Ακριβώς 26 εγκαταστάσεις όπου υπάρχουν επικίνδυνες ουσίες σε μία ή περισσότερες μονάδες τους εδρεύουν στην περιοχή μας (18 στον Ασπρόπυργο, 2 στην Ελευσίνα, 3 στην Μάνδρα και 3 στα Μέγαρα) και υπάγονται στην αναθεωρημένη Οδηγία SEVESO III. Από αυτές οι 8 είναι Ανώτερης και οι 18 Κατώτερης  Βαθμίδας. 

Όπως μετά τα μεγάλα θανατηφόρα ατυχήματα στην ΠΕΤΡΟΛΑ το 1992, στην ΠΥΡΚΑΛ το 1995, στα ΕΛΠΕ Ασπροπύργου το 2015 επανήλθαν στο λεξιλόγιό μας οι φράσεις «εκκένωση πληθυσμού»,  «δρόμοι διαφυγής», «ενημέρωση κοινού»,  έτσι και τώρα είναι εύλογα τα αγωνιώδη ερωτήματα των κατοίκων:

• Πόσο έτοιμοι είμαστε να προλάβουμε ή να αντιμετωπίσουμε ένα Βιομηχανικό (Τεχνολογικό) Ατύχημα Μεγάλης Έκτασης;
• Υπάρχουν για κάθε εγκατάσταση SEVESO εγκεκριμένα και εφαρμόσιμα Σχέδια Αντιμετώπισης Τεχνολογικού Ατυχήματος Μεγάλης Έκτασης, τα γνωστά ΣΑΤΑΜΕ, για το εξωτερικό της; Έχουν προσδιοριστεί οι διέξοδοι διαφυγής και τα σημεία – τόποι συγκέντρωσης και ασφαλούς διαμονής του πληθυσμού, υπάρχουν σχέδια εκκένωσης;
• Γιατί δεν έχει γίνει ούτε μια άσκηση με την συμμετοχή του κοινού, ώστε να γνωρίζει πώς και από πού θα ενημερωθεί και προς τα πού θα απομακρυνθεί με ασφάλεια; Και το κυριότερο:
• Έχει δομηθεί – άραγε – ένας μηχανισμός των εμπλεκόμενων φορέων  με επαρκή στελέχωση, συγκρότηση και επάρκεια, με σαφώς οριοθετημένους ρόλους και αρμοδιότητες;

Δυστυχώς, η απάντηση στα ερωτήματα είναι μία και μοναδική: είμαστε παντελώς απροετοίμαστοι! Και πρέπει να κάνουμε τα αδύνατα δυνατά για να δομηθεί ένας Μηχανισμός – Σώμα Πολιτικής Προστασίας που θα υλοποιήσει την εφαρμογή της νομοθεσίας με συγκεκριμένες δράσεις.

Τα τελευταία 26 χρόνια – παρότι  η νομοθεσία μας εναρμονίστηκε με όλες τις αναθεωρήσεις της Οδηγίας SEVESO – η Ελληνική πολιτεία δεν κατάφερε-κυρίως ελλείψει πολιτικής βούλησης-  να υλοποιήσει ούτε τα πιο στοιχειώδη μέτρα εφαρμογής της.

Τραγικά υποστελεχωμένες οι υπηρεσίες της Περιφέρειας αδυνατούν να ανταποκριθούν, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες και τη διάθεση «να τρέξουν» οι διαδικασίες. Χειρότερη  κατάσταση επικρατεί και στα τμήματα Πολιτικής Προστασίας των Δήμων.

Μόλις  τρεις – τέσσερις υπάλληλοι της Αυτοτελούς Διεύθυνσης Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Αττικής, καθώς και 2 υπάλληλοι της Τμήματος Πολιτικής Προστασίας της Περιφερειακής Ενότητας Δυτ. Αττικής καλούνται να σηκώσουν όλο το βάρος της Πολιτικής Προστασίας ολόκληρης της Αττικής και ιδιαίτερα της διακεκαυμένης ζώνης του Θριάσιου Πεδίου!

Με την βοήθεια εξωτερικού συνεργάτη επικαιροποιήθηκαν από την Περιφέρεια τα παλαιά σχέδια (ΣΑΤΑΜΕ) για το εξωτερικό των εγκαταστάσεων SEVESO της περιοχής και παραδόθηκαν για έγκριση πέρυσι στην Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας. Αυτή με την σειρά της τα απέρριψε , διότι οι Μελέτες Ασφάλειας των εγκαταστάσεων δεν ήταν καταχωρημένες από τις Αδειοδοτούσες Αρχές. Επιπλέον, τα σχέδια αυτά πρέπει τώρα  να επανασυνταχθούν από την αρμόδια Αυτοτελή Δ/νση Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας  σύμφωνα με νέα έκδοση του  ΓΕΝΙΚΟΥ  ΣΑΤΑΜΕ της Αττικής που εκδόθηκε τον  περασμένο Ιούλιο.

Αλήθεια, ποιός μηχανισμός θα υλοποιούσε τα σχέδια αυτά, τα εξωτερικά ΣΑΤΑΜΕ των εγκαταστάσεων,  ακόμα κι αν είχαν εγκριθεί; Είναι εκτός πραγματικότητας όποιος θεωρεί ότι οι τραγικά υποστελεχωμένες Περιφέρειες μπορούν παίξουν οποιοδήποτε ρόλο.

Εδώ χρειάζεται μια θαρραλέα στροφή της ελληνικής πολιτείας που πρέπει – ύστερα και από την εκατόμβη των νεκρών της Αττικής – να αποκτήσει επιτέλους κουλτούρα Πολιτικής Προστασίας σε όλα τα επίπεδά της. Η Κλιματική αλλαγή και η Πολιτική Προστασία πρέπει να βρεθεί στην καθημερινή ατζέντα των Κυβερνήσεων, των Περιφερειαρχών και των Δημάρχων.

Καμία Κυβέρνηση δεν προχώρησε θαρραλέα στην θέσπιση ΕΙΔΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΛΕΓΧΟΥ για τον έλεγχο των εγκαταστάσεων SEVESO του Θριάσιου και της Μεγαρίδας.

Η ευκαιρία της ΠΥΡΚΑΛ

Αν υπήρχε η στοιχειώδης κουλτούρα Πολιτικής Προστασίας, ούτε καν θα ετίθετο προς συζήτηση το μέλλον του ακινήτου της ΠΥΡΚΑΛ μετά το κλείσιμο του εργοστασίου.

Στα 452 στρέμματα της ΠΥΡΚΑΛ – που ανήκουν πλέον στην ιδιοκτησία των ΕΛΠΕ – μπορούν να υλοποιηθούν αντισταθμιστικές δράσεις για την ενίσχυση της Ασφάλειας του Διυλιστήριου, για την ύψωση ενός φράγματος πρασίνου και για την συμπλήρωση των ελλειπουσών υποδομών της πόλης με την επανάχρηση των ιστορικών κτισμάτων της. Αποτελεί τέλος  κοινωνική αναλγησία η άρνηση των ΕΛΠΕ να απορροφήσουν τους 22 εναπομείναντες εργαζόμενους της ΠΥΡΚΑΛ που θα μπορούσαν να προσφέρουν τα μέγιστα στην εξυγίανση του ακινήτου, στην φύλαξή του κ.α

Χρήστος Χρηστάκης